مراقبت های بعد از جراحی گرفتگی عصب دست ( تونل کارپال)

مراقبت های بعد از جراحی گرفتگی عصب دست ( تونل کارپال)

مراقبت‌های پس از جراحی گرفتگی عصب دست  یا تونل کارپال بسیار مهم است تا روند بهبودی به خوبی پیش برود، از عوارض جلوگیری شود و عملکرد کامل دست و مچ دست بازگردانده شود. این مراقبت‌ها شامل مدیریت زخم، کنترل درد، تغییرات در فعالیت‌ها و پیگیری‌های منظم زیر نظر پزشک می‌باشد. در اینجا دکتر ارغوان مختاریان متخصص طب فیزیکی به صورت جامع مراقبت های بعد از جراحی گرفتگی عصب دست را بررسی میکند.


مراقبت از زخم بعد از جراحی گرفتگی عصب دست (تونل کارپال)
مدیریت پانسمان:
پس از جراحی، برش جراحی با پانسمان استریل یا باند پوشانده می‌شود تا از آلودگی محافظت شده و ترشحات جذب شود. پانسمان اولیه معمولاً حجیم و فشاری است تا با فشار وارد شده، تورم را کاهش و حرکت مچ را محدود کند.

پانسمان را تمیز و خشک نگه دارید تا از عفونت جلوگیری شود. پانسمان را مطابق با دستورالعمل جراح خود تغییر دهید، معمولاً چند روز پس از جراحی یا زودتر اگر خیس یا کثیف شود. در هنگام تغییر پانسمان از تکنیک استریل استفاده کنید تا از ورود باکتری‌ها جلوگیری شود.

مدیریت بخیه‌ها:
برش پوستی با بخیه‌ها یا استیپل‌ها بسته می‌شود که بسته به ترجیح جراح و روند بهبودی بیمار معمولا 10- 14 روز پس از جراحی برداشته می شوند.

برخی جراحان از بخیه‌های قابل جذب استفاده می‌کنند که نیازی به برداشتن ندارند. در این موارد، بخیه‌ها به مرور زمان توسط بدن جذب می‌شوند، اما همچنان مهم است که برش را از نظر واکنش‌های نامطلوب مانند گرمی و قرمزی بررسی کنید.


مراقبت از عفونت بعد از جراحی گرفتگی عصب (تونل کارپال):
علائم عفونت شامل افزایش قرمزی، گرمی، ورم، حساسیت و ترشحات چرکی از محل برش است. علائم سیستمیک مانند تب نیز ممکن است وجود داشته باشد. احتمال عفونت پس از جراحی تونل کارپ کم است، اما باید هوشیار باشید. اگر مشکوک به عفونت شدید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.


مدیریت درد بعد از جراحی گرفتگی عصب ( تونل کارپال)
تسکین درد دارویی:
درد پس از جراحی معمولاً با ترکیبی از مسکن‌ها مدیریت می‌شود. داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) به طور معمول برای کاهش درد و التهاب تجویز می‌شوند. ممکن است برای درد شدیدتر، داروهای مخدر تجویز شود، اما استفاده از آن‌ها معمولاً به دلیل خطر وابستگی به چند روز اول پس از جراحی محدود می‌شود. برخی جراحان ممکن است استفاده از استامینوفن را به عنوان مکملی برای NSAIDs توصیه کنند.

بی‌حس‌کننده‌های موضعی:
ممکن است بی‌حس‌کننده‌های موضعی با اثر طولانی مدت در طول جراحی استفاده شوند تا درد بلافاصله پس از جراحی کاهش یابد و نیاز به مسکن‌های سیستمیک کمتر شود.

بالا بردن دست و استفاده از یخ:
بالا بردن دست بالاتر از سطح قلب می‌تواند ورم و درد پس از جراحی را به طور قابل توجهی کاهش دهد. این کار را می‌توان با قرار دادن دست روی بالش‌ها یا استفاده از آویز انجام داد.

استفاده متناوب از کمپرس یخ (20 دقیقه استفاده، 20 دقیقه استراحت) نیز می‌تواند به مدیریت درد و کاهش ورم در 48 ساعت اول پس از جراحی کمک کند. یخ نباید مستقیماً روی پوست قرار داده شود تا از سوختگی ناشی از سرما جلوگیری شود.


فعالیت و توانبخشی بعد از جراحی گرفتگی عصب دست (تونل کارپال)
بی‌حرکت کردن:
بی‌حرکت کردن با استفاده از آتل معمولاً بلافاصله پس از جراحی توصیه می‌شود تا از محل جراحی محافظت شده و از حرکت بیش از حد که می‌تواند بهبود را مختل کند، جلوگیری شود. آتل معمولاً مچ دست را در حالت خنثی نگه می‌دارد و فشار روی عصب مدیان را کاهش می‌دهد. مدت زمان بی‌حرکت کردن متغیر است اما معمولاً به چند روز تا یک هفته محدود می‌شود. بی‌حرکت کردن طولانی‌ مدت می‌تواند منجر به خشکی و تأخیر در بهبودی شود.

حرکت تدریجی:
حرکت ملایم انگشتان در اوایل پس از جراحی توصیه می‌شود تا از خشکی جلوگیری شده و گردش خون بهبود یابد. بیماران باید با فعالیت‌های سبک مانند تکان دادن انگشتان و ایجاد مشت نرم شروع کنند.

حرکت کامل، شامل تمرینات مچ دست، معمولاً پس از مرحله اولیه بهبود، یعنی حدود 2-3 هفته پس از جراحی آغاز می‌شود. این تمرینات برای بازگرداندن دامنه حرکتی و تقویت دست و مچ دست اهمیت دارند.

فیزیوتراپی:
در برخی موارد، ممکن است فیزیوتراپی توصیه شود، به ویژه اگر خشکی، ضعف یا اختلال عملکرد قابل توجهی وجود داشته باشد. درمان ممکن است شامل تمریناتی برای بهبود دامنه حرکتی، قدرت دست و حرکات ظریف باشد.

درمان دستی، مانند ماساژ اسکار، ممکن است برای بهبود انعطاف‌پذیری اسکار و جلوگیری از چسبندگی‌ها توصیه شود.


پیشگیری از عوارض جراحی گرفتگی عصب دست (تونل کارپال)
-مدیریت ورم:
ورم یک رخداد شایع پس از جراحی است و می‌تواند از طریق بالا بردن، باندهای فشاری و استفاده از یخ مدیریت شود. ورم مداوم یا شدید باید توسط پزشک ارزیابی شود تا از عوارضی مانند سندرم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS) جلوگیری شود.
 

بهبود عصب:
تجربه کمی بی‌حسی یا گزگز پس از جراحی طبیعی است که معمولاً با بهبود عصب برطرف می‌شود. با این حال، اگر علائم ادامه یافت یا بدتر شد، ممکن است به مشکلاتی مانند آزادسازی ناقص عصب یا آسیب عصب اشاره داشته باشد که نیاز به ارزیابی بیشتر دارد.

اجتناب از استفاده سنگین:
بیماران باید از فعالیت‌هایی که نیاز به گرفتن محکم، بلند کردن یا حرکات تکراری مچ دست دارند حداقل ۴-۶ هفته پس از جراحی اجتناب کنند. بازگشت زودهنگام به چنین فعالیت‌هایی می‌تواند منجر به عوارضی مانند تاندونیت یا پارگی در ترمیم جراحی شود.


مدیریت اسکار
پس از بهبود زخم و برداشتن بخیه‌ها، می‌توان ماساژ اسکار را شروع کرد تا انعطاف‌پذیری اسکار بهبود یابد و از چسبندگی‌ها جلوگیری شود. این کار را می‌توان با حرکت دایره‌ای ملایم و استفاده از مرطوب‌کننده یا ژل مبتنی بر سیلیکون انجام داد.
در هنگام قرار گرفتن اسکار در معرض آفتاب، از ضد آفتاب استفاده کنید تا از ایجاد هیپرپیگمانتاسیون جلوگیری کرده و ظاهر زیبایی بهبود یابد.


پیگیری و مراقبت‌های طولانی‌مدت
ویزیت‌های پیگیری:
ویزیت‌های پیگیری منظم برای نظارت بر روند بهبود، برداشتن بخیه‌ها و رفع هر گونه عوارض ضروری است. معمولاً پیگیری‌ها 1-2 هفته پس از جراحی برنامه‌ریزی می‌شوند، با ویزیت‌های اضافی در صورت نیاز.
در طول پیگیری‌ها، جراح بهبودی را ارزیابی می‌کند، دامنه حرکت را بررسی کرده و راهنمایی‌هایی درباره زمان بازگشت به فعالیت‌های عادی یا کار ارائه می‌دهد.

نظارت بر نتایج بلندمدت:
اکثر بیماران پس از جراحی تونل کارپ از تسکین قابل توجهی از علائم برخوردار می‌شوند. با این حال، در برخی موارد، علائم ممکن است ادامه یابد یا بازگردد. پیگیری طولانی‌ مدت ممکن است شامل مطالعات هدایت عصبی باشد اگر علائم بهبود نیابد، تا موفقیت جراحی ارزیابی شود.


ملاحظات روانی-اجتماعی و عملکردی بعد از جراحی گرفتگی عصب دست
زمان بازگشت به کار بستگی به نوع شغل دارد. کارهای اداری ممکن است امکان بازگشت در عرض 1-2 هفته را فراهم کنند، در حالی که مشاغل دستی ممکن است نیاز به ۶-8 هفته بهبودی داشته باشند.
ممکن است نیاز به تنظیمات ارگونومیک باشد تا از بازگشت مجدد سندرم تونل کارپ جلوگیری شود، به ویژه در مشاغلی که شامل حرکات تکراری مچ دست هستند.
آموزش بیماران در مورد مکانیسم‌های صحیح دست، تمرینات ارگونومیک و اهمیت پایبندی به پروتکل‌های توانبخشی برای جلوگیری از آسیب مجدد یا بازگشت علائم بسیار مهم است.

 

چه زمانی می‌توانم پس از جراحی گرفتگی عصب (تونل کارپال) شنا را شروع کنم؟
شنا کردن معمولاً تا زمانی که زخم به طور کامل بهبود نیابد، توصیه نمی‌شود که این زمان معمولاً حدود 3-4 هفته طول میکشد. غوطه‌ور کردن دست در آب قبل از اینکه برش به طور کامل بسته و بهبود یابد، می‌تواند خطر عفونت را افزایش دهد. پس از اینکه جراح شما تأیید کرد که زخم به درستی بهبود یافته است، می‌توانید به تدریج به شنا بازگردید، با فعالیت‌های سبک شروع کنید و از فشار بیش از حد به دست و مچ دست خودداری کنید.


چه زمانی می‌توانم پس از جراحی گرفتگی عصب ( تونل کارپال ) رانندگی را از سر بگیرم؟
شما معمولاً می‌توانید رانندگی را زمانی از سر بگیرید که قدرت و کنترل کافی در دست و مچ دست خود را بازیابی کرده باشید و دیگر از داروهای قوی ضد درد (به‌ویژه مخدرها) که می‌توانند توانایی شما در رانندگی ایمن را کاهش دهند، استفاده نکنید. این معمولاً حدود 1-2 هفته پس از جراحی برای موارد جزئی است. با این حال، ممکن است زمان بیشتری طول بکشد اگر جراحی گسترده بوده یا دست غالب شما جراحی شده باشد. همیشه قبل از شروع مجدد رانندگی با جراح خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که این کار ایمن است.


چه زمانی می‌توانم پس از جراحی گرفتگی عصب دست (تونل کارپال) به کار بازگردم؟
زمان بازگشت به کار بستگی به نوع شغل شما دارد:
کارهای دفتری (کار سبک): اگر شغل شما عمدتاً شامل کارهای دفتری یا وظایفی است که نیاز به بلند کردن سنگین یا حرکات تکراری مچ دست ندارند، ممکن است بتوانید در عرض 1-2 هفته به کار بازگردید. با این حال، ممکن است نیاز به تنظیمات ارگونومیک در محل کار خود داشته باشید تا از فشار به مچ دست خود جلوگیری کنید.

کار فیزیکی (کار سنگین): اگر شغل شما شامل بلند کردن سنگین، گرفتن محکم یا حرکات تکراری دست و مچ دست است، ممکن است نیاز به 4-6 هفته یا بیشتر زمان برای بازگشت به کار داشته باشید. مهم است که دستورالعمل‌های جراح خود را دنبال کنید و از بازگشت زودهنگام جلوگیری کنید تا از عوارض یا آسیب مجدد جلوگیری شود. برخی بیماران ممکن است با یک برنامه کاری تعدیل‌شده یا وظایف محدود شروع کنند و به تدریج حجم کاری خود را افزایش دهند.


چه زمانی می‌توانم پس از جراحی گرفتگی عصب دست (تونل کارپال) ورزش یا فعالیت‌های ورزشی را از سر بگیرم؟
ورزش‌های سبک فیزیکی مانند پیاده‌روی را می‌توان تقریباً بلافاصله پس از جراحی از سر گرفت، به شرطی که شامل استفاده از دست جراحی‌ شده نباشد. برای فعالیت‌های شدیدتر، به ویژه آن‌هایی که شامل حرکت دست یا مچ هستند، باید تا زمانی که جراح شما اجازه دهد، صبر کنید. به طور کلی، ورزش‌های غیرتماسی و تمریناتی که به مچ دست فشار نمی‌آورند را می‌توان حدود 4-6 هفته پس از جراحی از سر گرفت، در حالی که ورزش‌های تماسی یا فعالیت‌هایی با درگیری زیاد مچ دست (مانند وزنه‌برداری) ممکن است نیاز به دوره بهبودی طولانی‌تر، معمولاً 8-12 هفته داشته باشند.


چقدر طول می‌کشد تا به طور کامل از جراحی گرفتگی عصب دست (تونل کارپال) بهبود یابم؟
بهبودی کامل از جراحی گرفتگی عصب دست می‌تواند از بیمار به بیمار متفاوت باشد، اما اکثر افراد در طی 6-12 هفته بهبود قابل توجهی را تجربه می‌کنند. با این حال، بهبودی کامل، شامل بازگشت کامل قدرت و حس در دست و مچ دست، ممکن است تا 3-6 ماه طول بکشد، بسته به شدت وضعیت اولیه و میزان جراحی. پیگیری منظم و پایبندی به برنامه توانبخشی کلید بهبودی موفقیت‌آمیز است.


آیا می‌توانم پس از جراحی گرفتگی عصب دست (تونل کارپال) دوش بگیرم یا حمام کنم؟
تا زمانی که جراح شما تأیید نکرده است، معمولاً باید از خیس شدن محل جراحی جلوگیری کنید، که این زمان معمولاً  حدود 1 تا 2 هفته است. در این دوره، توصیه می‌شود هنگام دوش گرفتن دست خود را خشک نگه دارید، یا از پوشش ضد آب یا حمام با اسفنج استفاده کنید. هنگامی که برش بهبود یافته و بخیه‌ها برداشته شدند، می‌توانید به عادت‌های معمول حمام کردن بازگردید.


اگر پس از جراحی گرفتگی عصب دست (تونل کارپال) بی‌حسی یا گزگز را تجربه کنم، چه باید بکنم؟
کمی بی‌حسی یا گزگز پس از جراحی گرفتگی عصب دست رایج است و ممکن است برای چند هفته ادامه داشته باشد زیرا عصب در حال بهبود است. با این حال، اگر این علائم شدید هستند، بدتر می‌شوند یا با علائم دیگر مانند افزایش درد یا ورم همراه هستند، باید بلافاصله با جراح خود تماس بگیرید زیرا این ممکن است نشانه یک عارضه باشد.


آیا تورم پس از جراحی گرفتگی عصب دست (تونل کارپال) طبیعی است؟

بله، تورم پس از جراحی گرفتگی عصب دست شایع است و ممکن است چندین هفته طول بکشد. بالا بردن دست، استفاده از یخ و پیروی از توصیه‌های جراح در مورد آتل‌بندی و فعالیت می‌تواند به مدیریت تورم کمک کند. تورم مداوم یا شدید باید توسط جراحتان ارزیابی شوید تا عوارض احتمالی را رد کند.


نتیجه گیری
مراقبت‌های پس از جراحی گرفتگی عصب دست (تونل کارپال) شامل مراقبت دقیق از زخم، مدیریت درد و یک برنامه توانبخشی ساختاریافته است تا بهبودی موفقیت‌آمیز حاصل شود. نظارت بر عوارض، انجام فعالیت‌های مناسب و پایبندی به ویزیت‌های پیگیری اجزای اصلی مراقبت هستند. با پیروی از این دستورالعمل‌ها، اکثر بیماران می‌توانند انتظار بازگشت به عملکرد کامل و تسکین علائم تونل کارپ را در عرض چند ماه داشته باشند.

همچنین بخوانید:

سندرم تونل کارپال

جهت مشاوره با دکتر ارغوان مختاریان متخصص طب فیزیکی و توانبخشی با شماره 09134338830 تماس حاصل فرمایید.