کفش مخصوص آرتروز شست پا
آرتروز شست پا (هالوکس ریجیدوس) تأثیر قابل توجهی بر بیومکانیک پا، به ویژه در مفصل متاتارسوفالنژیال (MTP) انگشت شست دارد. تغییرات مناسب در کفش و استفاده از کفیهای طبی نقش کلیدی در کاهش علائم، کاهش فشار روی مفصل و بهبود عملکرد ایفا میکنند. در ادامه، جزئیات علمی این تغییرات آورده شده است:
۱. تغییرات در کفش
هدف از تغییرات در کفش، کاهش حرکت مفصل انگشت شست، کاهش درد هنگام راه رفتن و سازگاری با تغییرات ساختاری ناشی از آرتروز شست پا است.
ویژگیهای کلیدی کفش مناسب برای آرتروز شست پا (هالوکسریجیدوس):
کفی منحنی یا گهواره ای (Rocker-Bottom Sole):
تسهیل حرکت به جلو در هنگام راه رفتن با کاهش نیاز به دورسی فلکشن (بالا بردن ) مفصل انگشت شست.
انحنای کف کفش باعث حرکت غلتشی میشود و نیروهای وارده به مفصل دردناک شست را کاهش میدهد. مطالعات نشان دادهاند که این نوع کفش میتواند فشار و درد را در افراد مبتلا به آرتروز شست پا (هالوکس ریجیدوس) کاهش دهد.
کفی سفت یا تقویتشده (Stiff Sole):
محدود کردن حرکت مفصل شست دردناک در مرحله قدم برداشتن پا (Push-Off) هنگام راه رفتن و کاهش درد و التهاب.
کفش پنجه پهن (Wide Toe Box):
فضای بیشتری برای جلوگیری از فشردگی مفصل انگشت شست و ساختارهای اطراف آن فراهم میکند.
کفشهای تنگ میتوانند درد و تخریب مفصل را تشدید کنند، در حالی که کفش پنجه پهن باعث راحتی و سازگاری با تورم یا تغییرات مانند بونیون میشود.
پاشنه کوتاه (Low Heel):
کاهش فشار روی متاتارس ها و جلوی پا با توزیع یکنواخت وزن.
کفش های پاشنههای بلند انگشت شست را در حالت دورسی فلکشن قرار میدهند که سفتی مفصل و درد را بدتر میکند.
۲. کفی کفش (اُرتزها)
کفیهای طبی به منظور توزیع مجدد فشار، بهبود تراز پا و محدود کردن حرکت دردناک مفصل دردناک شست (MTP) طراحی شدهاند.
انواع کفیهای مناسب برای هالوکس ریجیدوس:
ارتز افزونه مورتون (Morton’s Extension):
کفی سفتی که زیر سر متاتارس اول قرار میگیرد و از دورسی فلکشن انگشت شست جلوگیری کرده و پلت فورم محکمی برای جلوی پا فراهم میکند.
مطالعات نشان دادهاند که این نوع کفی درد را کاهش داده و مکانیک راه رفتن را با تثبیت مفصل MTP بهبود میبخشد.
پد متاتارسال (Metatarsal Pad):
پدی نرم و گنبدی شکل که پشت سر متاتارس انگشتان قرار میگیرد و فشار را از مفصل MTP اول به سمت متاتارسهای کوچکتر منتقل میکند.
ارتزهای سفارشی:
بر اساس آناتومی پا طراحی میشود و با برطرف کردن تغییرات اختصاصی، بهبود ضربه گیری و اصلاح ناهنجاریهای بیومکانیکی مانند پرونیشن بیش از حد که ممکن است آرتروز شست پا(هالوکس ریجیدوس) را تشدید کند، کمک میکند.
کفی فیبر کربن (Carbon Fiber Insole):
کفی نازک و سبک برای محدود کردن حرکت انگشت شست که باعث سفتی کف کفش شده و در نتیجه استرس روی مفصل انگشت شست (MTP) را در هنگام راه رفتن یا دویدن کاهش میدهد.
۳. تنظیمات بر اساس سطح فعالیت
برای فعالیتهای با فشار بالا (مانند دویدن یا کوهنوردی):
استفاده از کفشهایی با ترکیب کف انحنادار (Rocker Bottom) و کفی فیبر کربن، بهترین جذب ضربه و کاهش فشار را فراهم میکند.
برای راه رفتن روزانه:
کفشهایی با جعبه پنجه پهن، کفی سفت (افزونه مورتون) و یا پد متاتارسال معمولاً کافی هستند.
تحقیقات در زمینه تحلیل راه رفتن و توزیع فشار نشان داده است که محدود کردن حرکت بیش از حد مفصل انگشت شست پا (MTP)، توزیع مجدد فشار در جلوی پا و بهبود راحتی کفش میتواند به طور قابل توجهی تحرک را افزایش داده و درد را کاهش دهد. ترکیب تغییرات کفش و کفیهای طبی که متناسب با شدت آرتروز شست باشند، به بهبود کیفیت زندگی کمک میکند.
ویزیت های دوره ای متخصص طب فیزیکی و توانبخشی برای ارزیابی اثربخشی این مداخلات و انجام تنظیمات لازم بسیار حیاتی است.